Arestian Momiolako dikearen jatorri genealogikoari (1) buruz hitz egin dugu. Orain, berriz, Debabarrena eskualdeko paisaia geologiko interesgarrienetako baten egungo egoerari buruzko deskribapena egingo dugu: Momiolako dike basaltikoa 2.
Momiolako dike basaltikoa 2. Egungo egoera eta bilakaera
Aizkoltxia harrobiaren barrualdean, harrobia bera zeharkatzen duen dike basaltikoa ikus daiteke ipar-ekialdetik eta hego-ekialdetik begiratuta; izan ere, leku horietan, harrobiaren hormek perpendikularki moztu dituzte harrobiaren hormak. Horrexegatik, dike honen bi ikuspegi edo sekzio ikusgarri ditugu. Dena dela, ipar-ekialdetik dikearen sekzioa 60 m-ko altueraraino ikus daiteke, baina, hego-ekialdean, horma mailakatua 137 m-raino iristen da; izan ere, harrobiaren hego-ekialdeko horma mailakatuaren altitudea askoz handiagoa da.
Dikearen aztarna argazkiaren erdialdean ikusten da. Goitik behera jaisten da, modu oblikuoan, 70º baino zertxobait gutxiagoko angelua eginez. Beheragoko mailan, pala duen hondeamakina bat ikus daiteke, hain justu, dikearen eskuin ertzaren gainean jarririk. Hondeamakinaren ezkerraldetik 20 metro ingurura, Uharren leizearen sarrera ikus daiteke, gaur egun, harrobiaren jardueraren ondorioz suntsituta dagoena. Hondeamakinaren gaineko mailan, eta hain zuzen ere, bertikalean, beste aho txiki bat ikusten da, Koralen haitzulorako sarrera, alegia.
2009an, Aizkoltxia harrobiaren barrualdean, dike basaltiko hau aurkitu genuenetik hona, aldaketa ugari izan dira inguru horretan, harrobiaren jardueraren ondorioz; aldi berean, baina, aldaketa horiek beroriek dike horren beste berezitasun batzuk ikusi ahal izateko aukera eman digute. Lehen begi bistan, antzeman daiteke dikea oso erregularra dela, bai altuerari, bai harrobian zehar horizontalean egin daitekeen 335 m-ko ibilbideari dagokionez. 2013an, bestalde, dikearen adarkadura bat aurkitu genuen, beheren ikus daitekeen alderdian, hain zuzen ere, harrobiaren erdi aldean.
Gerora, hau da, aurten, dikearen beste adarkadura bat aurkitu dugu harrobiaren hego-ekialdean, koralen haitzuloa dagoen maila berean. Adarkadura honek agerian duen zatiak pentsarazten digu 2 m inguruko zabalera izango duen beste dike txiki baten aurrean gaudela.
UEspeleologo bat Aizkoltxia harrobiaren hego-ekialdean, gutxi gorabehera, dike nagusitik 20 metrora dagoen bigarren mailako dikea izan daitekeenaren ondoan. Dikea argazkiaren ezkerraldean dago.
Aizkoltxia harrobiaren ezkerraldean dagoen bigarren mailako dikearen xehetasunezko ikuspegia.
Xehetasunezko argazkian ikus daitekeenez, basaltoak kolore gris berdexka du, eta horrek argi eta argi adierazten du basaltoa ez dela aire zabalean egon.
Momiolako dikearen goialdeko ikuspegia, Aizkoltxia harrobiaren hego-ekialdean, suntsituta dagoen hezurren leizearen ondoan. Ikus daitekeenez, lur tankera du, erortze prozesuaren ondorioz.
